ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Οσφυαλγία, ισχιαλγία, οσφυϊκή/αυχενική κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου

Η οσφυαλγία είναι ένα από τα κυριότερα συμπτώματα πολλών παθήσεων και αφορά σχεδόν όλες τις ειδικότητες της ιατρικής. Ως κύριο σύμπτωμα μπορεί να εμφανίζεται σε πολλές παθολογικές (έντερο, ήπαρ), ουρολογικές (παθήσεις νεφρών, κύστεως), γυναικολογικές (φλεγμονές, νεοπλάσματα και ανωμαλίες της μήτρας) και ορθοπαιδικές παθήσεις. Η διαφοροδιάγνωση της οσφυαλγίας λόγω των πολλών αιτίων χρειάζεται, σε κάθε περίπτωση, τη συνεργασία διαφόρων ειδικοτήτων.

Η κυρία αιτία της ισχιαλγίας είναι η πίεση νευρικής ρίζας της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Για τη μετατόπιση, όμως, του δισκικού υλικού στο μυελικό σωλήνα ή στο μεσοσπονδύλιο τρήμα πρέπει να πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις, όπως μερική ή ολική ρήξη του ινώδους δακτυλίου στο οπίσθιο τμήμα αυτού. Από την πίεση του πηκτοειδούς πυρήνα πάνω στον ινώδη δακτύλιο, το αδύναμο τμήμα του ινώδους δακτυλίου ενδίδει στις πιέσεις του πηκτοειδούς πυρήνα, βαθμιαία διευρύνεται και, τελικά, ιστός του δίσκου προβάλλει μέσα στο σπονδυλικό σωλήνα. Όταν η ρήξη αφορά μόνο τα έσω στρώματα του ινώδους δακτυλίου μέχρι πλησίον του οπίσθιου επιμήκη συνδέσμου, τότε η βλάβη χαρακτηρίζεται ως προβολή του δισκίου. Σε τέλεια, όμως, ρήξη του ινώδους δακτυλίου δημιουργείται μία έξοδος για το δισκικό υλικό και, τότε, πρόκειται πλέον για γνήσια πρόπτωση του μεσοσπονδύλιου δίσκου. Αν η κήλη του έχει εξέλθει προς τα έξω, συνδέεται ακόμη με το εσωτερικό του δίσκου κι είναι δυνατόν -κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις- να επανέλθει στην αρχική της θέση, τότε πρόκειται για παλίνδρομη κήλη. Οι κεντρικές κήλες αποτελούν εξαίρεση, επειδή ο οπίσθιος επιμήκης σύνδεσμος στο μέσον του ινώδους δακτυλίου προστατεύει τον δίσκο και, έτσι, εμποδίζει την έξοδο. Συχνότερα προσβάλλεται ο δίσκος 05/I1, ακολουθούμενος από τους δίσκους 04/05 και 03/04.

Κλινική εικόνα

Η κλινική εικόνα χαρακτηρίζεται από έντονο πόνο, περιορισμό της κινητικότητας σε μεγάλο βαθμό με παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης (ανταλγική σκολίωση), πόνο με το βήχα και πτέρνισμα στη οσφυοϊερή χώρα, πόνο κατά την επίκρουση και πίεση στο ύψος της βλάβης και αντανακλαστικό πόνο στα κάτω άκρα. Οι αποκλίσεις των αντανακλαστικών και οι κινητικές και αισθητικές διαταραχές των κάτω άκρων καθιστούν δυνατή την εντόπιση του ύψους της βλάβης.

Διαφορική διάγνωση

Ποτέ δεν πρέπει να παραλείπεται η διαφορική διάγνωση, επειδή διαβρωτικές επεξεργασίες, όπως νεοπλάσματα, φλεγμονές και οστεοπάθειες δημιουργούν μία όμοια κλινική εικόνα.

Η συντηρητική θεραπεία συνίσταται σε ανάπαυση του ασθενή σε κλιμακωτή κλίνη (κάμψη ισχίων και γονάτων 90 μοίρες, τοποθετώντας κάτω από τα γόνατα περισσότερα μαξιλάρια). Η θέση αυτή του ασθενή εξουδετερώνει την οσφυϊκή λόρδωση και αποφορτίζει το οπίσθιο τμήμα του μεσοσπονδύλιου δίσκου. Επιπλέον, χορηγούνται αναλγητικά, αντιφλεγμονώδη και μυοχαλαρωτικά φάρμακα. Επίσης, πολύ καλό αποτέλεσμα μπορεί να έχει ο αποκλεισμός της νευρικής ρίζας με ένα κατάλληλο τοπικό αναισθητικό, υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο. Μετά από την αποδρομή του οξέος πόνου, ακολουθεί φυσικοθεραπεία (υψίσυχνα ρεύματα, μαλάξεις, λουτρά, χειροπρακτική).

Όταν η συντηρητική θεραπεία δεν αποδώσει και οι νευρολογικές βλάβες αυξάνουν, τότε ενδείκνυται η χειρουργική αφαίρεση του δισκικού ιστού που προβάλλει (δισκεκτομή). Μετά από την εγχείρηση ο ασθενής απαλλάσσεται, αμέσως, από τα ενοχλήματα. Χρειάζεται όμως φυσικοθεραπεία για ην αποκατάσταση της κινητικότητας και της μυϊκής ισχύος. Μία απόλυτη ένδειξη για εγχείρηση αποτελεί η ιππουρική παράλυση. Πρόκειται για μία ειδική μορφή της οσφυϊκής δισκοκήλης, ως επί το πλείστον μίας μαζικής κεντρικής πρόπτωσης του δίσκου. Η απώλεια της λειτουργικότητας της κύστης και του ορθού, καθώς και η αμφοτερόπλευρη αναισθησία περί το περίνεο συμβάλλουν σε μία γρήγορη διάγνωση.